De kracht van eenvoud
Het angstzweet breekt me uit, ik heb grote moeite om de rust in mezelf te vinden. Ik hoor het geroezemoes in de zaal. Ik denk: Sjips waarom doe ik mezelf dit toch aan. Zou ik nog terug kunnen? Gewoon zeggen: ‘Nee ik heb me bedacht, ik doe het toch maar niet’?
Bij mijn opleiding bij ClownSpirit hebben we twee volle dagen les van gastdocent Nader Farman over de kunst van het lachen. Ik las op de site:
What is the art of laughter?
When the student decides to study laughter, there is something a little tragic, because it happens when you don’t expect it, escapes if you try too hard, and shows up when you gave up trying.
What makes people laugh has very little to do with a technique or a skill that you can learn, like acting. It has everything to do with the freedom and the fun you give yourself to be there and just play with the audience. This workshop proposes to discover the unique person in the player that you are.
This work is based on presence: being moved, being touched, as much as being funny.
De opdracht:
Kom op en houd het publiek 2 minuten aan het lachen.
PPPFFFF jee, dat ga ik echt niet doen, hoor ik mezelf denken. Alles voelt strak in mijn lijf, smoesjes als ‘ik wil geen theater clown worden, ik heb dat niet nodig’ ‘veel te eng’ en ‘zij doet het toch ook niet’ dreinen als een klein kind om voorrang.
Aan de andere kant hoor ik juist een zacht maar krachtig stemmetje: je bent hier toch om te leren, dat gaat niet lukken als je aan de kant blijft zitten’. En gelukkig heeft die stem gewonnen.
Onnozel
Ik sta immers achter het gordijn. In de zaal zitten mijn lesgenoten. Stuk voor stuk warme, lieve mensen. Daarnaast zijn er nu voor deze twee lesdagen bij de lessen ook mensen van buitenaf bij mijn vaste lesgroep gekomen. Een grote groep van zo’n 20 mensen zit er nu in de zaal..
Ik doe mijn ogen dicht en zet mijn voeten stevig op de grond. Voel mijn lijf en kom achter het gordijn uit, sta stil en kijk alleen maar…
En ze liggen krom van het lachen. Huh? Ik sta er alleen maar! Doe verder niks, alleen staan en incasseren (zo heet dat in vaktermen) van wat er gebeurt. Het ‘HUH gehalte’ van Mazzel wordt groter en mijn onnozelheid wordt daardoor vergroot. Ik loop heel erg langzaam, sloom zelfs, richting het publiek. Dat loopje, die sloomheid, past ook echt bij Mazzel. Het publiek blijft lachen en dat alleen maar door het eenvoudige, eigenlijk niks speciaals wat ik doe.
Echt zijn
Ik sta midden voor het publiek en… weg is het lachen. Ik zie een frons, wegkijken, staren…
en ik sta daar dood te gaan. Ik hoor mezelf denken: ‘ik moet ze wel aan het lachen houden’ en zit dus in mijn hoofd. De verbinding is daardoor helemaal weg.
Het ‘moeten’, het denken, het te veel willen. Waar je naar op zoek was, gebeurt juist als je het het minst verwacht. Ontsnapt als je het te hard probeert, en laat zich zien als je het willen, moeten, proberen opgeeft. Precies zoals de docent Nader het beschreef.
Er zijn met het publiek. ECHT ZIJN. Me laten raken. MEZELF ZIJN. Dat is wat mensen aan het lachen maakt. De echtheid in mij, daarin komt Mazzel tot haar recht.
Ik ben echt als ik achter het gordijn uit kom, echt als ik helemaal ‘in’ Mazzel naar het publiek loop, omdat ik het niet verwacht en het beleef met volle verbazing en verwondering. En het ging dus weg toen ik het te veel wilde, toen ik er druk op ging leggen.
Die laatste minuut, toen het publiek gestopt was met lachen en ik daar een partijtje dood stond te gaan, heeft me zo veel meer inzicht gebracht dan toen het publiek wel lachte.
Inzicht
Dit inzicht heeft zich vooral in mijn werk als contactclown mezelf nog duidelijker neer doen zetten. Letterlijk steviger, meer gegrond. Meer in het hier en nu. En niet dat ik het bewust doe, dat is nou juist het mooie ervan; het gaat als vanzelf. Ik ben er ‘gewoon’ en merk dat hoe minder ik doe, hoe meer effect en diepgang ik heb bij de mensen.
Het is zo’n natuurlijke manier van zijn voor mij dat ik het lange tijd niet eens gezien heb als een grote meerwaarde en kracht voor mezelf.
Het is er ‘gewoon’, maar door de reflectie en feedback op mijn werk als clown besef ik dat dit ‘gewoon zijn’ niet zo gewoon is voor een ander. Ik lees het ook in de reviews op mijn website dat vooral dit stuk enorm gezien en gewaardeerd wordt.
Het maakt me dankbaar en ook nog meer gewoon dan ik al was ☺
